tedir. Bu hızlı büyümede, iklim 

kontrollü kümesler, tam gün ay-

dınlatma ve soya ile mısıra dayalı 

birinci sınıf yemin (kg başına 3200 

Kcal metabolize  olabilir enerji ve 

230 gram ham protein, yeterli ve 

dengeli oranda vitamin ve mine-

ral içeriği) katkıları fazladır. Bunun 

dışında, daha az kontrollü kümes-

lerde ve açık alanda yetiştirilen et-

lik civcivler, vücut ısılarını denge-

de tutabilmek için daha fazla yem 

tüketmelerine rağmen 

daha yavaş büyüme-

leri söz konusudur. 

Ancak kontrollü kü-

meslerde başlangıç-

ta ortam sıcaklığı 33 

˚C’den 24 ˚C’ye tedri-

ci olarak zamana yayı-

larak azaltıldığından, 

etlik civcivler vücut 

ısısını ayarlamak için 

daha fazla yem tüket-

mek zorunda kalma-

dığından tükettiği her 

gram yemin en az ya-

rısını vücut yapı taşla-

rının teşkili için (beyaz 

et üretimi) değerlendi-

rebilmektedir. Etlik piliç üreticileri, 

tüm üretim aşamalarında etlik civ-

civlerin yukarıda bahsedilen sıcak-

lık hassasiyetine göre barınmaları-

nı, ihtiyaçları ölçüsünde temiz ok-

sijen almalarını ve kaliteli altlık (ıs-

laklığa ve toza neden olmayan) 

üzerinde barınmalarını sağlamak-

ta, kümesin temizlik ve dezenfek-

siyonunu garanti altına almakta-

dırlar. Etlik piliç üretiminde bu ön-

lemler sadece yetiştirme döne-

mi ile sınırlı kalmamakta, aynı za-

manda taşıma ve kesim sırasın-

da da devam ettirilmektedir. Kü-

meslerde metrekareye düşen civ-

civ sayısı 10’dan daha fazladır. Bu 

barınma sıklığı, AB normlarına uy-

gundur. Oldukça konforlu kümes-

lerde son derece kaliteli yemler-

le beslenen civcivler, yem aramak 

veya eşelemek için ayrıca zaman 

ve enerji harcamadan 24 saat bo-

yunca yem yiyip su içip arta kalan 

zamanlarında da sürekli uyuduk-

larından ya da hareketsiz kaldıkla-

rından vücutlarına aldıkları ener-

ji ve diğer besin maddelerini ço-

ğunlukla kendi vücutları için kul-

lanmaktadır. Eğer etlik piliç üreti-

cileri ve entegre firmaları, hayvan 

refahına uyulmaması ve civcivle-

rin ihtiyaç duydukları konforlu or-

tamların sağlanmaması durumun-

da, verimli bir üretim yapılamaya-

cağını çok iyi bilirler. Bu özel şart-

lar ve kaliteli besleme uygulama-

ları sonucu, kısa süre içinde sağla-

nan bu hızlı büyüme, konu uzma-

nı olmayan kişiler tarafından fark-

lı anlaşılarak farklı yorumların ya-

pılmasına ve nihayetinde tüketici-

lerin tavuk eti tüketmeleri konu-

sunda algı yanılmalarına sebep ol-

maktadır. 

Tavukların hızlı büyümesini sağla-

mak için kesinlikle hormon uygu-

laması yapılmamaktadır. Tavuklar-

da hormon kullanımı ile ilgili ya-

pılan bilimsel araştırmalar, hor-

monlardan beklenen sonuç alın-

masının mümkün olmadığını, ta-

vuklara hormon verilmesinin eko-

nomik ve uygulanabilir olmadı-

ğını göstermiştir. Hormonun be-

dava olması durumunda olsa bile 

hayvanı 

yakalama 

ve hormon enjeksi-

yonu gibi işlemler, 

hayvanlarda stres 

ve acıya sebep ola-

cağından canlı ağır-

lık artışı değil daha 

çok canlı ağırlık kay-

bına neden olur. Bu-

nun yanında, örne-

ğin 100 bin adet ka-

pasiteli bir kümes-

te, her bir etlik civ-

civin vücuduna hor-

mon enjeksiyonu iş-

lemi oldukça zah-

metli bir işlemdir. 

Ülkemizde tavukçu-

luk sektöründe hormon kullanımı 

yasaktır ve bugüne kadar hormon 

kullanımına dair yetkili kurumlar 

tarafından rapor edilmiş herhan-

gi bir vakaya da rastlanılmamıştır. 

Bu konuda eski adıyla Tarım ve Kö-

yişleri Bakanlığı tarafından yayın-

lanan “Gıda Değeri Olan Hayvan-

lara Uygulanması Yasaklanan ve 

Belli Şartlara Bağlanan Hormon ve 

Benzeri Maddeler Hakkında Tebliğ 

(Tebliğ No: 2003 /18 )”de etlik pi-

liç üretiminde anabolik etkili (kas 

veya beyaz et yapıcı) hormon kul-

lanımının yasak olduğuna dair bil-

gi mevcuttur.  

AHİ

EVRAN

AKTÜEL 

25