Sağlık

Akılcı İlaç Kullanımı

Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre; 

ilaçların %50’sinden fazlası uygun 

olmayan şekilde reçetelenmekte, 

temin edilmekte veya satılmakta-

dır. Tüm hastaların yarısı da ilaçları-

nı doğru şekilde kullanamamakta-

dır. Tüm dünyada yanlış, gereksiz ve 

yüksek maliyetli ilaç kullanımı çe-

şitli boyutlarda sorunlara neden ol-

maktadır. Bu sorunlar arasında has-

talık ve ölüm düzeylerinin,  ilaçların 

yan etki riskinin, acil ve temel ilaçla-

ra karşı gelişebilecek dirence bağlı 

olarak tedavinin ekonomik ve sosyal 

maliyetinin artması, hastaların teda-

viye uyumunun ve kaynakların yan-

lış tüketilmesiyle sonuçta temel ilaç-

lara bile ulaşılabilirliğin azalması sa-

yılabilir. Bu sorunlara yönelik olarak 

çeşitli çözüm yolları üretmek ve ge-

liştirmek amacıyla dünyada “Akılcı 

İlaç Kullanımı (AİK)” çalışmaları baş-

latılmıştır. Kenya’nın Nairobi şehrin-

de 1985 yılında yapılan DSÖ toplan-

tısı, AİK çalışmalarının başlangıcı ol-

muştur. Dünya Sağlık Örgütü, AİK’yi 

kişilerin klinik bulgularına ve birey-

sel özelliklerine göre uygun ilaca, uy-

gun süre ve dozda, en düşük mali-

yette ve kolayca ulaşabilmeleri ola-

rak tanımlamıştır. 

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz-

de de yanlış ve gereksiz ilaç kulla-

nımı her geçen gün artmaktadır. 

Türkiye’nin ilaç giderleri, toplam sağ-

lık harcamalarının yaklaşık üçte biri-

ni oluşturmaktadır. Ülkemizde Sağ-

lık Bakanlığı bünyesinde AİK ile il-

gili çalışmalar yaklaşık 20 yıldır sür-

mektedir. Bakanlık bünyesinde 12 

Ekim 2010 tarihinde AİK Birimi, 19 

Mart 2012 tarihinde de Türkiye İlaç 

ve Tıbbi Cihaz Kurumu bünyesinde 

AİK, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım 

Dairesi kurulmuştur. İllerde koordi-

nasyonu sağlamak amacıyla 81 ilin 

İl Sağlık Müdürlüklerinde AİK İl Tem-

silcisi bulunmaktadır. Ayrıca Hastane 

Doç. Dr. Ayla ÜNSAL

32

AHİ

EVRAN

AKTÜEL